Hoe een LEGO® set ontworpen en gemaakt wordt: het verhaal van het LEGO® Colosseum
Hoe worden LEGO® sets ontworpen? Nou, we maken graag van deze gelegenheid gebruik om de (relatief) ongegronde geruchten te ontkrachten dat LEGO® sets gemaakt worden na een mysterieus magisch proces – waarbij alchemie, grote ketels en groepsgezang komen kijken.
De waarheid is trouwens heel wat leuker.
Om meer te weten te komen over het *werkelijke* ontwerpproces, hadden we het erover met Rok Zgalin Kobe, Senior Designer bij LEGO Architecture.
De ontwerptijdlijn is voor geen enkele set of thema helemaal gelijk, maar omdat Rok aan het hoofd stond van het team achter de grootste LEGO set ooit – het recente LEGO Colosseum, dachten we dat het wel leuk zou zijn om onze pijlen op die specifieke set te richten. Zouden alle wegen werkelijk naar Rome leiden?
Fase 1: hoe het allemaal begon
Je zou kunnen stellen dat het Roks lotsbestemming was om op een dag het LEGO Colosseum te ontwerpen. Als kind klauterde hij in zijn geboortestad Ljubljana (Slovenië) al op de ruïnes van het Romeinse legerkamp Aemona. Jaren later in Rome besloot hij samen met zijn zwangere vriendin om hun zoon Rem te noemen naar Remus, de stichter van de stad.
Dus was Rok ongetwijfeld de drijvende kracht achter het idee voor het LEGO Colosseum, toch? Nou …
“Dat zou enorm egocentrisch zijn”, pareert Rok. “Nagenoeg iedereen zou in mijn schoenen hetzelfde idee gehad hebben!”
Rok Zgalin Kobe, Senior Designer bij LEGO Architecture
Rok legt uit dat er voor LEGO Architecture een lijst bestaat met de meest indrukwekkende bouwwerken aller tijden, waardoor mogelijke toekomstige sets binnen deze categorie makkelijker te voorspellen zijn dan bij thema’s die bijvoorbeeld op popcultuur gebaseerd zijn, zoals de release van een nieuwe film.
“Het Colosseum stond altijd al bovenaan de to-dolijst. Ik was al sinds 2012 met verschillende schalen van het ontwerp in de weer, maar de monumentaliteit van het model kwam nooit echt tot zijn recht.”
Wat is er dan veranderd?
“Nou, we kregen plots de toestemming om uit te zoeken wat er nodig zou zijn om een Colosseum set te maken.” Normaal moeten designers al vanaf het begin van een project de prijsklasse van de set bepalen. Nu mocht Rok echter “zonder prijsbeperkingen uitzoeken wat de beste uitvoering zou zijn”.
Fase 2: het concept
De volgende stap was een presentatie op een intern selectie-evenement. Tijdens die evenementen kunnen projectteams hun nieuwste prototypes ter evaluatie voorleggen en krijgen ze te horen of ze door mogen naar de conceptfase.
In februari 2019 werden de eerste gesprekken over het nieuwe Colosseum afgerond, waarna Rok aan de slag ging met een conceptmodel bestaande uit een “tweedimensionale buitengevel van het Colosseum – één steen dik en niet meer dan een contour. Maar sindsdien is er niets meer veranderd aan de schaal van het model.”
Het conceptmodel van het Colosseum
Deze eenvoudige “vrijstaande gebogen muren op een plaat” waren, om het met Roks woorden te zeggen, “voldoende om de droom te verkopen”. Het model mocht door naar de volgende fase van het selectieproces: de ontwikkelingsfase.
Fase 3: ontwikkeling
Hoe leuk we het ook vinden om onze concepten te bewonderen, er is helaas toch ook wat ontwikkeling nodig om dingen gedaan te krijgen.
Voor het Colosseum werd de ontwikkelingsfase door een andere designer in goede banen geleid, wat ongewoon is. Rok was bezig met een ander concept, dus kreeg Mike Psiaki de taak voorgeschoteld – volgens Rok “zeer bekwaam met een ongebruikelijke geometrie”.
Mike bouwde het tweede model in een “verbluffend korte tijd voor een bouwwerk van die grootte”. Tijdens een volgend intern selectie-evenement werd het model goedgekeurd, waarna Rok de fakkel weer overnam.
Fase 4: een beraming opstellen
Na het ontvangen van Mikes model had Rok niet meer dan een maand om er een prijskaartje op te kleven – iets wat Rok beschrijft als een van de moeilijkste taken die bij een project komen kijken. Dit wordt de ‘beraming’ genoemd – waarbij de designer de kosten voor het maken van het product schat.
Deze schatting is belangrijk, want de toekomstige designers zullen zich er later aan moeten houden, en dat terwijl het uiteindelijke model enorm van de huidige prototypes zal verschillen.
Vreemd genoeg nam het aantal stenen tijdens deze fase toe, maar dat was omdat Rok op zoek ging naar manieren om de productie betaalbaarder te maken door “een grotere, complexere steen te vervangen door kleinere, goedkopere stenen”.
Op dat moment begon Rok te beseffen dat ze goed op weg waren om de grootste LEGO set ooit te bouwen. “Dat was nooit ons doel”, benadrukt Rok. De belangrijkste drijfveer was altijd om “het best mogelijke Colosseum te maken met LEGO stenen. Ik ben altijd voor de gevel en de verschillende Dorische/Toscaanse, Ionische en Korinthische stijlen blijven pleiten.
Voor die schaal waren gewoon zoveel stenen nodig.”
Fase 5: finalisering
Hoewel het ontwikkelingsmodel en het finale model er gelijk uitzien, kunnen ze pas na de finalisering gebouwd worden.
Tijdens de finaliseringsfase wordt voorrang gegeven aan de gebruikerservaring en worden de vele unieke details toegevoegd waarvan alleen een meesterdesigner als Rok op de hoogte kan zijn.
Gezien het formaat van de set werkte Rok aan vier aparte gedeeltelijke modellen van telkens een andere sectie. Hij deed dit om te voorkomen dat kleine wijzigingen te tijdrovend zouden zijn om te implementeren. Doordat dergelijke wijzigingen dan alleen voor dat gedeeltelijke model nodig zijn, blijven de andere modellen ervan gespaard.
Fase 6: warmtetest
Een van de spannendste momenten in het leven van een LEGO designer is wanneer het ontworpen product na maanden en soms zelfs jaren hard werken … in een industriële oven wordt gestopt.
En neen, we doen dit niet omdat we sadisten zijn. Er is echt wel een reden voor. (Beloofd.)
Tijdens de warmtetest simuleren we een jarenlange verwering van de LEGO elementen. Het is een test die alle toekomstige LEGO sets moeten doorstaan om er zeker van te zijn dat ze voldoende duurzaam zijn om verkocht te kunnen worden.
Gezien het formaat van het model wisten we eigenlijk niet wat we hiervan konden verwachten. Om het gewicht van de set te kunnen dragen, bedachten Rok en zijn team een sterke ovalen basis voor het Colosseum die voor de nodige stabiliteit zorgt. Ook beperkten ze het aantal ‘vaste’ punten om extra flexibiliteit te garanderen en – in theorie – het risico op uiteenvallen te verminderen.
“Maar alleen theoretisch gezien is er geen verschil tussen theorie en praktijk”, aldus Rok. “Mijn hart ging tekeer toen modelcoach Charlotte Niedhardt en ik het ondertussen sterk verzwakte model uit de industriële oven namen …”
Beste lezer, het was ons gelukt.
Maar de modellen waren nog steeds zo groot dat het voor Rok onmogelijk was om zijn bureau te gebruiken! Hij moest dus aan de slag in het atrium van het Innovation House in Billund, waar de hele dag door projectmanagers, designers en marketeers passeerden die hem voortdurend met vragen bestookten!
Stap 7: bouwinstructies
Na de euforie dat hun droom niet in duigen was gevallen, was het tijd voor Rok en Charlotte om een bouwbare versie van hun model te ontwikkelen. Bouwinstructie-expert Martin Højen Holm Buk zorgde ervoor dat zelfs voor de meest complexe problemen een oplossing werd gevonden.
“We overlegden voortdurend om zeker te zijn dat we niets ontwierpen dat we niet in de bouwinstructies konden integreren”, herinnert Rok zich. “Wanneer je iets bouwt met LEGO stenen, moet dat op een logische manier gebeuren, zodat de ervaring zelf niet al te verwarrend is.”
Stap 8: einde
De laatste vergadering over de kwaliteit van het model vond plaats in augustus 2019 – amper een half jaar na de eerste productbesprekingen. Aangezien dit de grootste LEGO set was die ooit werd gebouwd, is dit ongetwijfeld een stuk langer dan bij andere projecten waar Rok aan heeft gewerkt?
“De deadline week eigenlijk niet veel af van het normale LEGO ontwerpproces, al moet ik zeggen dat ik in die periode maar weinig andere taken heb uitgevoerd. De set was vier keer groter dan mijn vorige grootste LEGO set, maar ik had niet vier keer meer tijd!”
Daarna duurde het nog meer dan een jaar voor de set in november 2020 aan het publiek werd voorgesteld, en tijdens dat jaar spendeerde Rok het overgrote merendeel van zijn tijd aan andere projecten.
“Toch is het best spannend als de set dan eindelijk op de markt komt”, herinnert Rok zich. “Iedereen heeft het over het Colosseum, terwijl ik in mijn hoofd al een jaar verder sta.”
En dat, beste lezer, is in grote lijnen hoe een LEGO set wordt ontworpen en gemaakt. Natuurlijk hebben we hier en daar wel wat weggelaten, maar zo nu en dan een geheimpje kan geen kwaad … Goed, waar hebben we die ketel gelaten?
