Jak rozwijać i wzmacniać ciekawość dziecka

Ciekawość, czyli chęć uczenia się i zdobywania nowej wiedzy, to kluczowa cecha u każdego człowieka, ale jest ona szczególnie ważna w przypadku dzieci. Ciekawość jest dla dzieci siłą napędową do odkrywania otaczającego ich świata i zadawania pytań.. 

Wszyscy rodzice chcą, aby ich dzieci były otwarte na świat i chętnie nabywały nowe umiejętności. To właśnie rozbudzanie w dziecku ciekawości ma kluczowy wpływ na rozwój jego umiejętności szkolnych i sprawi, że dziecko będzie chciało się uczyć przez całe życie. 

Dzięki kilku zajęciom polegającym na rozwiązywaniu łamigłówek i problemów — przy użyciu zabawek i fajnych gier — dzieci mogą rozwijać umiejętności badawcze i rozbudzać w sobie zainteresowanie tym, jak działa świat i jakie miejsce zajmują w nim one same.

Jak wygląda ciekawość?

Ciekawość może objawiać się na wiele sposobów, a rozpoznanie oznak świadczących o tym, że dziecko jest ciekawe świata, to ważny krok, aby pomóc mu poszerzać horyzonty. Na początkowym etapie życia ciekawość dziecka jest impulsywna, a nowe rzeczy pociągają dziecko w sposób naturalny. Małe dzieci często próbują zrozumieć otaczający je świat za pomocą wszystkich zmysłów — dotyku, węchu, słuchu, a nawet smaku. W miarę jak umysł dziecka się rozwija, jego ciało rośnie, a dziecko uczy się mówić, dociekliwość sprawia, że dziecko zaczyna zadawać pytania, takie jak: „Dlaczego niebo jest niebieskie?”. Jednak dziecięca ciekawość może też objawiać się na inne sposoby. Gdy dziecko uważnie przygląda się czemuś lub komuś, jego postawa i wyraz twarzy mogą się zmieniać, a dziecko może próbować zrozumieć pewne rzeczy za pomocą zmysłów dotyku, smaku i węchu. W przypadku starszych dzieci ciekawość może objawiać się tym, że dziecko zadaje pytania dotyczące bardziej skomplikowanych kwestii, z którymi zmaga się w szkole lub poza nią. Dzieci mogą zacząć interesować się tematami takimi jak polityka, nauka, technika, inżynieria i matematyka oraz równość. Dziecko może też rozpoczynać rozmowy na te tematy.

5 największych korzyści płynących z ciekawości

Dzieciństwo to wyjątkowy okres, w którym ciekawość dziecka sprawia, że chce ono wiedzieć praktycznie wszystko o wszystkim. Rozwijający się umysł dziecka jest pełny pytań — część z nich dziecko najprawdopodobniej zada rodzicom, ale na niektóre pytania dziecko samo będzie próbowało znaleźć odpowiedzi.

Niemożliwa do zaspokojenia dziecięca ciekawość jest czymś naprawdę wyjątkowym. Pobudzanie tej ciekawości to dar, z którego dziecko będzie korzystać przez resztę życia. Dzieci, które są ciekawe świata, chętniej się uczą, a dodatkowo korzystają na swojej ciekawości na niezliczone inne sposoby.

1. Dociekliwe dzieci mają lepiej rozwinięte instynkty i umiejętności przetrwania

Umiejętność przetrwania przydaje się nie tylko miłośnikom przygód i osobom, które utknęły na bezludnej wyspie. To ważna umiejętność, którą powinien posiadać każdy, ponieważ dzięki niej pozostajemy czujni i potrafimy przystosować się do nieustannie zmieniającego się środowiska.

Dzieci, odkrywając otaczający je świat i poszukując nowych doświadczeń, uczą się i przygotowują na różne ewentualności. Gdy dzieci odkrywają nowe rzeczy, które je zaskakują i zachwycają, uczą się wyczekiwać niespodzianek.

2. Dociekliwe dzieci są szczęśliwsze i zdrowsze

Wszyscy rodzice chcą, aby ich pociechy były szczęśliwe. Pobudzanie dziecięcej ciekawości może mieć kluczowy wpływ na szczęście dziecka w perspektywie krótko oraz długoterminowej. Osoby, które są bardziej dociekliwe, zwykle odczuwają bardziej pozytywne emocje oraz mniejszy niepokój. Pomaga im to osiągnąć większą satysfakcję w życiu, co z kolei przekłada się na dobre samopoczucie psychiczne.

Krótko mówiąc, oznacza to, że pobudzanie ciekawości dziecka zapewni mu lepszą szansę na długie, zdrowe i szczęśliwe życie.

3. Dociekliwe dzieci są bardziej świadome siebie

Ciekawość objawia się we wszystkich obszarach życia. Nie tylko powoduje, że dzieci zadają pytania o otaczający je świat, ale może też pomóc im w odkrywaniu siebie, bo dziecko może zainteresować się również sobą samym.

Ciekawość, która prowadzi do lepszego zrozumienia własnego umysłu i osobowości, często może spowodować, że dziecko zacznie kwestionować własny sposób postrzegania świata i zmieni się na lepsze, nabywając nowe umiejętności.

4. Dociekliwe dzieci są bardziej empatyczne

Ciekawe świata dzieci chcą wiedzieć więcej o sobie samych, ale interesują się też osobami w swoim otoczeniu, a to z kolei ma kluczowe znaczenie dla rozwoju relacji z rówieśnikami i dorosłymi.

Jeśli dziecko interesuje się innymi, może jeszcze lepiej zrozumieć świat, bogatsze o perspektywę innych osób. Wchodząc w interakcję z innymi osobami oraz poznając ich wartości, doświadczenia, punkt widzenia i przekonania, dzieci stają się bardziej empatyczne.

5. Dociekliwe dzieci lepiej rozwiązują problemy i mają większą wiedzę, a tym samym więcej osiągają w życiu prywatnym i w szkole

Ciekawość oznacza chęć uczenia się, dlatego nie powinno nikogo dziwić, że dociekliwe dzieci częściej odnoszą sukcesy w szkole. Dociekliwe dzieci naprawdę interesują się rzeczami, których jeszcze nie znają lub nie rozumieją, w związku z czym jest im znacznie łatwiej włożyć więcej wysiłku w uczenie się nowych rzeczy.

Ta mentalność ujawnia się nie tylko w środowisku szkolnym — dzieci, które są ciekawe świata, często lepiej rozwiązują problemy samodzielnie i świetnie radzą sobie w życiu towarzyskim.

10 sposobów, dzięki którym rozbudzisz dziecięcą ciekawość

Najpiękniejsze w ciekawości jest to, że każdy może ją poczuć. Każde dziecko może czerpać fizyczne, psychiczne i kognitywne korzyści płynące z dociekliwości — wystarczy, że zachęcimy je do interesowania się światem!

Dziecięca ciekawość wcale nie musi słabnąć z wiekiem. Nauka przebiega w sposób naturalny, gdy dzieci mogą zaspokajać swoją ciekawość poprzez bezpieczne, samodzielne i wesołe odkrywanie. Odkrycia dokonywane przez dziecko wpływają pozytywnie na jego rozwój emocjonalny, społeczny, intelektualny, fizyczny i etyczny — a to wszystko jednocześnie.

Oto kilka najlepszych sposobów, aby pobudzić dziecięcą ciekawość.

1. Stwórz przestrzeń do nauki w domu

Nauka odbywa się nie tylko w szkole — dziecko może uczyć się wszędzie. Stworzenie w domu atmosfery sprzyjającej uczeniu się i rozwojowi kognitywnemu ma duże znaczenie i pozwala pobudzać ciekawość dziecka.

Oznacza to, że rodzice powinni udostępniać dziecku książki i materiały, które zachęcają do kreatywnej zabawy, na przykład kredki i kartki papieru. Można również zapewniać dziecku w domu przeróżne doświadczenia sensoryczne — puszczać muzykę, ozdabiać ściany obrazami i podawać dziecku nowe dania.

2. Zadawaj otwarte pytania i zachęcaj do myślenia

Zadając dziecku pytania, rozbudzisz jego ciekawość, a jednocześnie pokażesz mu, że jego zdanie się liczy. Na otwarte pytania nie da się odpowiedzieć zwykłym „tak” lub „nie”. Odpowiedzi na takie pytania mogą być różne, dzięki czemu dziecko musi pomyśleć samodzielnie.

Zadając dziecku pytania, takie jak „Co myślisz o…” lub „Co twoim zdaniem się stanie, gdy…”, zachęcisz je do wyrobienia sobie własnego zdania na różne tematy i wyrażania swoich przekonań. Dodatkowo poznasz w ten sposób zainteresowania i punkt widzenia dziecka.

3. Zapewniaj dziecku materiały do zabawy, które angażują jego zmysły

Niektóre zabawki są przeznaczone do zabawy w konkretny sposób i nie pozostawiają zbyt dużego pola do popisu. Jednak istnieją też zabawki, które zostały zaprojektowane tak, aby pomagały dzieciom w odkrywaniu rozwiązań problemów i sposobu działania pewnych rzeczy.

Zmysły i zdolności mentalne dziecka można stymulować za pomocą kreatywnego budowania z klocków oraz zabawy piaskiem, lalkami, puzzlami, nietoksycznymi materiałami artystycznymi i zabawkami do łączenia. Budując różne konstrukcje i zestawy, dzieci mogą eksperymentować z rozmiarami, kształtami, liczbami i teksturą, a także z wagą, równowagą i symetrią.

Ważne, aby dziecko mogło samo decydować podczas zabawy — pamiętaj, aby nie wydawać mu poleceń i nie mówić, jak coś powinno wyglądać. Czasami trudno jest się powstrzymać przed udzielaniem dziecku wskazówek, ale warto pozwolić, aby kierowała dzieckiem jego własna ciekawość.

4. Słuchaj dziecka i odpowiadaj na jego pytania z szacunkiem oraz w prosty i jasny sposób

Czasami w dziecięcych głowach naprawdę dużo się dzieje, dlatego dzieci potrafią nieustannie zadawać pytania. Ważne, aby uważnie ich wysłuchać i odpowiadać na pytania w sposób, który będzie dla dzieci zrozumiały.

Jeśli dziecko nadal wydaje się zdezorientowane, chociaż otrzymało odpowiedź na pytanie, spróbuj upewnić się, czy wszystko jest dla nich zrozumiałe. Jeśli nie, poproś dziecko, aby wyjaśniło, czego nie rozumie, a później wspólnie spróbujcie rozwiązać tę zagadkę. Nic nie szkodzi, jeśli nie znasz odpowiedzi na jakieś pytanie. Po prostu się przyznaj i spróbuj znaleźć odpowiedź razem z dzieckiem.

Ważne, aby dziecko czuło się komfortowo z tym, że czegoś nie wie, i nie bało się zadawać pytań. Dzięki temu dziecko poczuje się pewnie i będzie drążyć temat dotąd, aż zrozumie go najlepiej, jak potrafi, i uzna, że otrzymana odpowiedź jest satysfakcjonująca.

5. Rozbudzaj w dziecku ciekawość za pomocą prostych i praktycznych zajęć STEM

Zajęcia STEM (z zakresu nauki, techniki, inżynierii i matematyki) to świetny sposób, aby rozbudzić ciekawość dziecka, a jednocześnie jeszcze bardziej zachęcić je do dokonywania odkryć naukowych i rozwiązywania problemów. Dzieci w wieku 9+ najbardziej polubią zestawy LEGO® Technic, które pozwolą im dowiedzieć się czegoś o inżynierii oraz na inne tematy, takie jak technologia rzeczywistości rozszerzonej.

Warto pamiętać, że nigdy nie jest za wcześnie, aby dziecko zaczęło rozwijać swoje umiejętności w tych dziedzinach. Przykładowo przedszkolaki mogą opanowywać zagadnienia dotyczące kodowania, takie jak sekwencje, pętle i warunki, a jednocześnie rozwijać umiejętności rozwiązywania problemów, krytycznego myślenia i współpracy, a także umiejętności społeczne i emocjonalne.

6. Pokazuj dziecku świat i pozwól mu brać udział w rodzinnych aktywnościach

Dzieci w każdym wieku uwielbiają odkrywać świat, ale jeszcze fajniejsze jest odkrywanie tego świata razem z innymi! Zabieraj dziecko na rodzinne wycieczki, które je zainspirują i pobudzą jego ciekawość, pozostawiając jednocześnie wartościowe wspomnienia.

Wycieczka do muzeum, zoo, ośrodka kultury, parku LEGOLAND®, centrum rozrywki LEGOLAND, a nawet wyjazd pod namiot to świetny sposób, aby razem z dzieckiem odkrywać świat i zachęcać je do myślenia o tym, co je otacza.

7. Zapewnij dziecku podstawowe narzędzia badawcze

Niezależnie od tego, czy dziecko odkrywa świat z rodzicami, czy samodzielnie, dostęp do odpowiednich narzędzi i zabawek pomoże mu rozwijać umiejętności i zdobywać wiedzę na temat otoczenia.

Przykładowo lupa, magnes, wiaderko i łopatka, siatka na motyle, a nawet miarka to świetne przyrządy, dzięki którym ciekawe świata dzieci będą mogły pójść o krok dalej i, zamiast tylko obserwować, samodzielnie zbadają rzeczy w swoim otoczeniu.

Starszym dzieciom, w wieku od 9 do 12 lat, które uczą się o otaczającym je świecie, możesz pomóc rozwijać umiejętność rozwiązywania problemów, otwierając przed nimi świat informatyki za pomocą serii LEGO® MINDSTORMS®.

Dzieci mogą również sięgnąć po zestawy z kolekcji LEGO® Creator 3in1, które umożliwiają zbudowanie 3 konstrukcji z kilku różnych dziedzin, a to oznacza, że dziecko może odkrywać nowe rzeczy na różne sposoby!

8. Udzielaj się w lokalnej społeczności

Możesz pobudzać ciekawość dziecka poprzez szukanie nowych doświadczeń w lokalnej społeczności. Przykładowo zabierz dziecko ze sobą, gdy idziesz załatwić proste sprawy, takie jak zakupy, albo na bardziej ekscytujące wydarzenia — uroczystości, parady i festiwale.

Możesz również zabrać dziecko na wydarzenie organizowane na rzecz społeczności, takie jak sprzątanie plaży lub parku przez wolontariuszy.

9. Zachęcaj do kolekcjonowania

Wielu z naszych dorosłych konstruktorów zaczynało od kolekcjonowania już w dzieciństwie. Odkrywając świat, dzieci uwielbiają zbierać różne pamiątki, takie jak kamyki, muszelki, naklejki, a nawet zabawki. Wszystkie te przedmioty mogą być wyjątkowym trofeum upamiętniającym każdą odkrywczą podróż.

Dzieci, które coś kolekcjonują, rozbudzają w sobie ciekawość, a jednocześnie z czasem, dbając o swoją cenną kolekcję, uczą się, jak ważne są odpowiedzialność i cierpliwość.

Dzieci mogą również kolekcjonować postaci z serii LEGO® Minifigurki, które mogą służyć do zabawy lub eksponowania. Każda minifigurka zapakowana jest w „tajemniczy” woreczek, a rozbudowywanie kolekcji jest tak emocjonujące, że dziecko jeszcze bardziej pokocha kolekcjonowanie.

10. Stosuj minimalne ograniczenia ze względu na bezpieczeństwo i pozwól dziecku być dzieckiem

Możliwe, że najważniejszy (a jednocześnie najprostszy) sposób, aby rozbudzić ciekawość dziecka, to po prostu pozwolić mu poznawać i odkrywać świat, uczyć się oraz zaspokajać ciekawość na własnych zasadach.

Dziecko powinno móc rozwiązywać zagadki i odkrywać świat w pełni po swojemu. Ograniczaj zabawę jedynie minimalnie, aby dziecko mogło nabywać pewności siebie i jeszcze bardziej polubić uczenie się.

Dzięki wspomnianym przez nas sposobom i zestawom z kolekcji LEGO® Education dzieci mogą bezpiecznie uczyć się rozwiązywania problemów i rozwijać umiejętność krytycznego myślenia, a jednocześnie pobudzać swoje zainteresowanie tematami z zakresu nauki, techniki, inżynierii i matematyki.