Çocuklarda Dayanıklılığı Geliştirme

Çocuklarda dayanıklılık oluşturmak gelişimin önemli bir parçasıdır çünkü onların engelleri aşmalarına, aksiliklerden kurtulmalarına ve hayattan keyif almalarına yardımcı olan beceri tam da budur. Dayanıklılık göstergelerini ve çocuklarınızın daha dayanıklı olmasına yardımcı olabilecek bazı eğlenceli aktiviteleri tanıtmak isteriz.

Dayanıklılık nedir ve neden önemlidir?

Özünde dayanıklılık, olumsuz durumlar ve duygularla başa çıkmamıza yardımcı olan temel bir beceridir. Vazgeçmek üzereyken bizi devam etmeye zorlayan mücadele gücüdür. Çetin bir koşuyu tamamlamak için kendinizi zorladığınızda devam etmenizi sağlayan şey dayanıklılığınızdır.Çocuklar için dayanıklılık; öz güvenli, yetkin ve yetenekli bir insan olmanın yapı taşlarından biridir. Dayanıklılık; çocukların yeni şeyler deneme, zorluklarla mücadele etmek için harekete geçme ve yeni bir eve taşınma veya okula başlama gibi değişikliklerle başa çıkma konusunda daha istekli olmalarına yardımcı olabilir. Dayanıklı çocuklar engellerle karşılaştıklarında duruma uyum sağlayabilir, becerilerini geliştirmeye ve ilişkilerini güçlendirmeye devam edebilirler.

Dayanıklılığı etkileyen faktörler nelerdir?

Çocuklarda dayanıklılığı etkileyen birçok faktör vardır, güçlü ilişkiler en önemlilerinden biridir. Bakıcılar, arkadaşlar ve daha geniş topluluklar ile güçlü ilişkiler kurmak ve bu ilişkileri sürdürmek çocuklara güven ve rahatlık sağlayacaktır. Bu da çocuklara karşılarına çıkan her türlü sorunla yüzleşme konusunda öz güven kazandırır.

Deneyim, çocukların dayanıklılığını geliştirmeye yardımcı olabilecek başka bir faktördür. Çocuklar sorunların üstesinden sağlıklı bir şekilde gelmeyi öğrendikçe neler yapabileceklerini fark etmeye başlarlar ve gelecekte zorluklarla başa çıkmaya daha hazırlıklı olurlar. Çocuklarda dayanıklılık çeşitli yollarla geliştirilebiliyor olsa da, çocukları etkileyebilecek biyolojik faktörleri göz önünde bulundurmak da önemlidir.

Biyolojik Faktörler

Pek çok faktör, gelişimlerinin her alanında çocuklar üzerinde etkili olabilir; evleri, sosyal çevreleri, okulları ve hatta ebeveynleri örnek olarak sayılabilir. Bu faktörlerin bazılarını kontrol etmek mümkün olsa da, her çocuğun benzersiz olduğunu, bazı durumlarda başkalarından daha dayanıklı olabileceğini ve bu durumun genleriyle alakalı olabileceğini unutmamakta fayda var.

Sağlık

Hepimizin bazen sağlığı bozulur ama bu dayanıklılığı kuvvetli olan çocuklarda daha az yaşanır. Egzersizi, düzenli uyku alışkanlığını ve sağlıklı beslenmeyi teşvik ederek çocuklarınızın sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemelerine yardımcı olabilirsiniz.

Genetik Eğilim

Ebeveynlerimizden miras aldığımız genlerin karakterimizin büyük bir bölümünü oluşturduğuna şüphe yok. Ancak bu fiziksel özelliklerden fazlası olabilir çünkü çocuklar aynı zamanda ebeveynlerinin ruhsal özelliklerini de alabilir, bu da nasıl dayanıklılık geliştirdiklerini etkiler. Bundan kaçınmak için yapabileceğimiz çok az şey olsa da, sonuçta bu dünyanın kuralıdır, önemli olan çocuklara yollarına çıkan her türlü zorluğun üstesinden gelebileceklerini hissettirmek için güven, rahatlık ve yoldaşlık duygusu aşılamaktır.

Huy 

Bazı uzmanlar, bir bebeğin huyunun (endişeli ya da sakin) erken yaşlarda nasıl dayanıklılık geliştirdiği konusunda kontrol sahibi olabileceğine inanıyor. Sabırlı, dikkatli ve duyarlı çocuklar için değişimi kabul etmek daha kolay olsa da, çocukların belirli davranışlara uyum sağlamalarına ve onlara hayatta en iyi gelişimsel başlangıcı vermelerine yardımcı olmanın her zaman yolları vardır.

Dış Faktörler

Dış faktörler de dayanıklılığı etkileyebilir, özellikle çocukların birincil bakıcılardan ve etrafındaki insanlardan aldığı destek buna örnek olabilir.

Evinde, okulunda ve mahallesinde yaşadığı olumlu deneyimler, kendilerini güvende hissettikleri, bu yerlerde hareket edebildikleri ve tepki verebildikleri için, çocukların dayanıklılığını da artıracaktır.

Ev Ortamı

Temiz, düzenli ve planlı bir evin dayanıklılık geliştirmek için en ideal ortam olduğu belirlenmiştir. Çocuklarınızı ortalığı toplaması için yardım etmeye teşvik etmek, onlara kendileriyle ve etraflarındakilerle ilgilenmeyi de öğretecektir, bu iki aktivite de çocuklarınızın dayanıklılığını artıracaktır.

Ebeveynlik Tarzları

Erken yaşlarda kurallar koymak ve tutarlı beklentiler oluşturmak küçük çocuklarda dayanıklılığın gelişmesini sağlayacaktır. Çocuklara düzenli olarak olumlu pekiştirme yöntemi uygulamak, olumlu davranışlar sergilemelerine, sağlıklı sınırlar koymalarına ve anlayışlı bir şekilde karar vermelerine yardımcı olacaktır.Ebeveynler ve bakıcılar da çocuklara doğrudan rol modeli olurlar, bu nedenle her zaman kişinin davranışlarına dikkat etmesi ve çocuklara ne iletebileceğini göz önünde bulundurması gerekir. Ebeveynler ve veliler, çocuklarına örnek olmadaki rollerini hatırlayarak onlara örnek teşkil edebilirler. Bir insanı dayanıklı yapan şeyin ne olduğunu anlamanın birçok yolu vardır. Aşağıda en bilinen yedi unsuru sıraladık.

Dayanıklılığın 7 Bileşeni Nelerdir?

1. Yetkinlik

Yetkinlik, stresli durumlarla etkili bir şekilde nasıl başa çıkılacağını bilme becerisidir. Belirli durumlarda neye ihtiyaçları olduğunu ve nasıl uygun şekilde yanıt vereceklerini anlayan çocuklar, ileride benzer durumlarla uğraşırken kendilerini daha yetkin hissedeceklerdir.Diğer birçok aktivite, çocuklara pratik yapma ve yetkinliklerini geliştirme imkanı sunar, örneğin:

Kendi kendine oyunla bağımsızlığı teşvik etme

Merakı ve hata yapmayı teşvik etm

Kendini cesaretlendirmeyi öğretme

Çocukları yeni şeyler denemeye teşvik eden oyuncak setlerini inceleyin. Örneğin, bu MINDSTORMS® Robot Mucidi seti 949 parçaya ve beş benzersiz robot tasarımına sahiptir, oynamak ve öğrenmek için birkaç farklı yol sunar.

2. Öz Güven

Öz güvenli çocuklar kendilerine ve hayattaki zorlukların üstesinden gelme becerilerine inanırlar. Bir çocuk yetkinliğini ne kadar sık gösterebilirse o kadar öz güvenli hissedecektir. Çocuklar kendilerini cesur hissettiren şeyler üzerine düşünüp konuştukları için uyarıları yazmak veya çizmek güven oluşturmak için eğlenceli bir aktivite olabilir.

3. Bağ

Güçlü bağlara sahip olan çocuklar daha dayanıklı olurlar. Ailesi, arkadaşları veya çevresiyle yakın ilişkileri olduğunda bağları olan bir çocuğun kendini bulunduğu yere ait hissetmesi muhtemeldir. Çocukların kendilerini daha bağlantılı hissetmesine yardımcı olmak için iletişim şarttır. Grup aktiviteleri, çocukları kendi deneyimlerini ve görüşlerini paylaşmaya teşvik edebilir, dinlendiklerini ve desteklendiklerini hissetmelerini sağlayabilir.

4. Karakter

Güçlü bir karaktere sahip çocuklar, kendi değerlerini ve öz güvenlerini fark etme eğilimindedir. Çocuklar yalnızca farklı durumlarda hangi seçimlerin yapılması gerektiğini anlayabilecekleri için değil, aynı zamanda neyin doğru olduğuna dair algılarına uygun seçimler yapabildiklerini anladıkları için bu farkındalık doğrudan dayanıklılığı besler. Karakter güçlendirme aktiviteleri öz saygı ve empati duygularını besleyebilir ve hatta bir çocuğun değerlerini tanımlamasına yardımcı olabilir. Aktiviteler; yeni tutkuları, deneyimleri keşfetmeyi veya aktiviteleri günlük rutinlere eklemeyi içerebilir.

5. Katkı

Çocuklar çevrelerine kişisel bir katkıda bulunduklarını hissedebilirlerse, cömertliğin gücünü öğrenebilir ve ihtiyaç duyulduklarını hissedebilir. Katkıda bulunan bir çocuk, hareketlerinin etkisini gözlemleyecektir, bu da yetkinliğini, bağlı olma hissini ve karakterini güçlendirecektir. Bu eğitimi desteklemek için çocuklara zamanları ve ilgileri konusunda nasıl cömert olunacağını gösterin. Çocuklarınızın katkıda bulunması için fırsatlar bulabilir ve yaratabilirsiniz, örneğin düzenli olarak belirli bir konuda size yardımcı olabilirler. Bu dayanıklılık aktivitesi çocuklara başkalarını takdir etmeyi ve daha fazla katkıda bulunmayı öğretebilir.

6. Başa Çıkma

Başa çıkma becerileri çocuklarda dayanıklılığı beslemek için gereklidir. Stres azaltma ve sosyal beceriler gibi başa çıkma becerileri çocukların hayatta karşılaştıkları her türlü zorluğun üstesinden gelmeye hazır olmalarını sağlar. Çocukların bir durumla başa çıkmalarına yardımcı olmak için olumlu başa çıkma stratejileri sergileyin, böylece nasıl yapıldığını görmüş olurlar. Güvenli bir alanda konuşmayı ve paylaşmayı teşvik eden açık bir ortam da oluşturabilirsiniz.

7. Kontrol

Çocukların tepkileri ve seçimleri üzerinde kontrol sahibi olduklarını keşfettikçe zor kararları en iyi nasıl vereceklerini bilmeleri beklenir. Çocukları zorlu durumlardan sonra kendilerini toparlarken destekleyebilecek olan bu kontrol duygusudur.Çocuklarınızın kendi başlarına basit kararlar almasına izin vererek kontrolün onlarda olduğunu hissetmelerine yardımcı olabilirsiniz. Bu, oynayacakları bir oyun veya keyifle yiyecekleri bir yemek seçmeleri kadar basit bir şey olabilir. Ayrıca çocuklara eylemlerin ve seçimlerin nasıl sonuçlar doğurduğunu anlamayı öğretebilirsiniz. Bu, davranışlarının kendi geleceklerini ve başkalarının geleceğini nasıl etkilediğini görmelerine yardımcı olabilir.

Çocuklar için Dayanıklılık Aktiviteleri: Çocuklarda dayanıklılığı nasıl geliştirebilirsiniz?

Çocuklarda dayanıklılık oluşturmak için "doğru zaman" yoktur ve bu, bir çocuğun hayatının her anında değerli olabilir.Küçük çocuklariçin dayanıklılık aktiviteleri motor ve bilişsel becerilerini geliştirirken bir şeyleri yoluna koymanın stresiyle başa çıkmalarına yardımcı olabilir.3 veya 4 yaşındaki çocuklar için bu aktiviteler ilkokula ya da anaokuluna başlarken duygularını kontrol etmeyi ve başkalarıyla daha etkili iletişim kurmayı öğrenmelerine yardımcı olabilir.9-12 yaşındaki çocuklar  için bağımsızlıklarını geliştirmelerine, öz güven kazanmalarına ve büyüdükçe kim olduklarını ve kim olmak istediklerini keşfetmelerine yardımcı olabilir. Tüm bu yaş gruplarındaki çocuklara uygun, dayanıklılık geliştirmelerine yardımcı olacak bazı aktiviteler hakkında bilgi edinin.

Davranışları ve Duyguları Daha İyi Yönetmek için Çocukların Yürütücü İşlevlerini Geliştirme

Yürütücü işlevleri ve prefrontal korteksi güçlendirilen çocuklar, davranış ve duygularını daha iyi yönetebilecek ve başa çıkma stratejileri edinebileceklerdir.Çocukların bunu başarmalarına yardımcı olacak birkaç aktivite örneği:

• Rutin oluşturma
• Sağlıklı sosyal davranış örnekleme
• Çevrelerinde destekleyici, güvenilir ilişkiler kurma ve sürdürme 
• Sosyal bağlantıları için fırsatlar sağlama 
• Evde ve okulda yaratıcı oyun 
• Dürtü kontrolünü/planlamayı/çalışma belleğini/zihinsel esnekliği öğreten kutu oyunları veya kodlama etkinlikleri

Risk Almayı, Bağımsız Düşünme ve Hareket Etme Fırsatlarını Teşvik Etme

Sağlıklı riskler almak çocukları konfor alanından çıkmaya, kendilerini zorlamaya ve yeni bir şeyler keşfetmeye teşvik edebilir. Bu cesareti düzenli olarak gösteren çocuklar daha öz güvenli ve dayanıklı hale gelirler. Öte yandan, riskten kaçınan çocukların zorluklarla başa çıkamayacaklarına inanmaları muhtemeldir.

Çocuklara Çeşitli Aktiviteler Yaptırarak Tutkularını Keşfetmelerine Yardımcı Olma

Çocuklara çeşitli dayanıklılık aktiviteleri yaptırmak onlara birçok imkan sağlayabilir. Ne yapmaktan hoşlandıkları konusunda daha derin bir anlayış geliştirecekler ve oynadıkça karakter geliştirici fikirler oluşturacaklar.STEM, LEGO® Technic™, Architecture, Art ve süper kahraman oyunları gibi yeni ilgi alanlarını ve temaları keşfederek çocuğunuzun direnç oluşturmasına yardımcı olun. Çocuklara yönelik bu dayanıklılık aktiviteleri gelecekte önemli kararlar almalarına ve eğlenmelerine yardımcı olabilir.

Değişimin Kaçınılmazlığını Öğretme

Değişim her yaştan çocuk için korkutucu olabilir. Yine de değişimin kaçınılmazlığının farkında olan çocuklar, onu öngörmeyi ve hatta benimsemeyi öğrenebilirler. Çocuklara değişmeyen tek şeyin değişim olduğunu öğretmek onları değişimi heyecan verici bir fırsat olarak görmeye teşvik edebilir.

Çocuğunuza Kişisel Bakımı Öğretme

Çocuklara kendilerine bakmanın önemini öğretmek onların dayanıklı olmalarına katkıda bulunabilir. Rahatsızlık veya stres belirtilerini nasıl tanıyabileceklerini anlatarak başlayın, ardından daha iyi hissetmek için kullanabilecekleri küçük değişiklikleri ve alışkanlıkları belirleyin. Bu; sağlıklı beslenmeyi, dinlenmeyi, eğlenmeyi ve bolca iyi uyumayı içerebilir.

Çocukları Kendini Keşfetmeye Teşvik Etme

Çocukları kendilerini keşfetmeye teşvik etmek çocuklarda dayanıklılığı geliştirmek için yararlı bir araç olan öz farkındalığı artırır. Zor zamanlarda çocuklar kendileri hakkında yeni şeyler öğrenir, kim olduklarını ve neler yapabileceklerini keşfederler. Çocukları merak ve öz güven geliştirirken desteklemek, onları dayanıklı olmaya yönlendirecektir.

Çocuklarda dayanıklılık göstergeleri nelerdir?

Birçok ebeveyn çocuklarının dayanıklı olup olmadığını sorgular. Böyle bir durumda, dayanıklı çocukların genelde sahip olduğu bazı belirgin özellikler vardır:

• Derslere, öğrenmeye ve okula gitmeye içten bir ilgi gösterme 
• Sorunları etkili bir şekilde ve sakince çözme 
• Girişken olma ve inisiyatif gösterme yeteneğine sahip olma 
• Başkalarına ve hayvanlara karşı empati belirtileri gösterme 
• Sorumluluk sahibi ve güvenilir olma 
• Stresli durumlara rasyonel olarak yanıt verme ve hızlı bir şekilde toparlanma 
• Gerçekçi kariyer ve yaşam hedefleri belirleme ve bunlara ulaşma 
• Bir amaç duygusu ve hayata olumlu bir bakış açısı sürdürme 
• Fazla desteğe veya başkalarının karışmasına ihtiyaç duymadan hareket edebilme 
• Her şeyi sorgulama ve gerektiğinde destek isteme

Çocuğunuz listedeki özelliklerin tümüne veya bazılarına sahip değilse endişelenmeyin çünkü çocuklarda dayanıklılığı geliştirmeye başlamak için asla geç değildir ve doğru bir şekilde bilgilendirilmek başarıya giden ilk adımdır! Sadece bahsettiğimiz eğlenceli aktivitelerden bazılarına katılın ve çocuklarınızda dayanıklılığı geliştirmeye hemen bugün başlayın!